Bańka na rynku nieruchomości
Rynek nieruchomości przeżywa różne momenty. Kryzys w tym sektorze od razu odbija się na cenach mieszkań oraz materiałów budowlanych. Terminologia fachowa takie zjawisko nazywa bańką spekulacyjną, która może pojawić się w różnych sektorach gospodarki. Sytuacja, w której samoistnie rozwija się proces niejednorodnego wzrostu lub obniżki cen wpływa na wszystkich. Zjawisko może być bezpośrednio związana z większym zainteresowaniem danymi usługami w pewnym okresie. Zazwyczaj po tym czasie następują gwałtowna zmiana, którą określić można jako krach czy pęknięcie bańki.
Charles Kindleberger opisując bańkę cenową zaznaczał, że wynika ona ze wzrostu zainteresowania inwestorów w momencie nagłej obniżki bądź wzrostu cen. Może to dotyczyć np. rynku nieruchomości. Na mechanizm tworzącej się bańka mają wpływ różne czynniki: ekonomiczne, finansowe oraz psychologiczne. Oczekiwania społeczne dyktują poszczególne zdarzenia w branżach nieruchomości – popyt na mieszkania z rynku wtórnego oddziałuje także na ceny mieszkania na rynku pierwotnym.
Szum, jaki wiąże się z sytuacją, gdy występuje bańka cenowa dodatkowo napędza cały proceder, ponieważ najpierw jest szybki wzrost, a później jeszcze szybszy spadek lub odwrotnie. Jednak przewidzenie momentu „nadmuchania się” bańki do granic możliwości jest niezwykle trudne. Wokół tego zjawiska cały czas trwają spekulacje, i to dzięki nim mechanizm rozwija się. Na rynku nieruchomości inwestorzy szybko kupują lokale usługowe lub mieszkalne, aby w szczytowym okresie sprzedać je za najwyższą cenę. Wszystko odbywa się w ekspresowym tempie, bo czas istnienia bańki jest bardzo krótki.
Geneza powstania określenia „bańka” sięga początków XVIII wieku. Spekulacyjna gra w dobie kryzysu przyczyniła się do załamania akcji brytyjskiej firmy British South Sea Bubble, która opierała się na zawyżaniu kursów akcji. Bardzo szybki wzrost cen można określić mianem „manii”. Słynna Tulipomania powstała właśnie za sprawą podnoszenia cen za cebulki tulipanów, które przestały być asortymentem ogrodniczym, a formą płatności za różne dobra, nawet nieruchomości. Sadzonki tulipanów umożliwiły nawet zawieranie umów długoterminowych czy zaciąganie kredytów.
Bańka na rynku nieruchomości nie jest pożądanym zjawiskiem, gdyż utrudnia rzetelną ocenę wartości mieszkań i domów. Wszystkie bańki cechuje tymczasowość i nietrwałość, a jej pęknięcie oznacza powrót do stałej wartości, której lekkie zmiany wynikają jedynie z prawidłowego wzrostu gospodarczego państwa. Tym samym zakup nieruchomości w szczycie bańki może oznaczać duże straty, gdy ceny wrócą już do normy. Jednak wydanie oceny, czy mamy już do czynienia z bańką, szczególnie w branżach nieruchomości, jest bardzo trudne, bo ceny mieszkań dynamicznie się zmieniają ze względu na wpływ wielu innych aspektów – lokalizacji, mody czy zmian w przepisach prawa.